ถ้าทำธุรกิจแล้วอยากแบ่งกำไรกับเพื่อนต้องดูตรงไหน? หลายคนน่าจะตอบได้ว่า ก็แบ่งจ่ายกำไรที่สะสมมาไงล่ะ จะยากอะไร?
แต่ทุกคนรู้ไหมคะ ว่าจริงๆ แล้ว “กำไรสะสม” นั้นคำนวณมาอย่างไร มันต่างกับกำไรขาดทุนยังไงบ้าง และเค้าว่ากันว่ามีกำไร สะสมไว้เยอะระวังให้ดีนะ เดี๋ยวจะงานเข้า ถ้าใครยังไม่รู้เรื่องเหล่านี้ บทความ กำไรสะสมคืออะไร? ยิ่งมีเยอะ ยิ่งดี จริงหรือ? มีคำตอบให้ทุกคนค่ะ
กำไรสะสมคืออะไร?
กำไรสะสม ภาษาอังกฤษเรียกว่า Retained Earnings คือ จำนวนเงินที่รวมกันได้จากการลงทุนในธุรกิจ โดยสะสมตามเวลาไปเรื่อยๆค่ะ พูดง่ายๆ ก็คือ การนำเอากำไรจากธุรกิจในแต่ละปีมารวมกัน แต่ๆ ถ้าปีนั้นมีขาดทุนเราก็จะเอามาหักจากยอดรวมของกำไรสะสมเช่นกันนะคะ
ยกตัวอย่างเช่น
| ปีที่ | กำไร(ขาดทุน)ประจำปี | กำไร สะสม |
| 1 | 2 ล้าน | 2 ล้าน |
| 2 | 1 ล้าน | 3 ล้าน |
| 3 | -0.5 ล้าน | 2.5 ล้าน |
จากตัวอย่างนี้ จะเห็นว่ากำไรหรือขาดทุนในแต่ละปีจะถูกนำมารวมกันเข้าไปเรื่อยๆ จนในที่สุดปีที่ 3 เหลือกำไร สะสม 2.5 ล้านบาท แต่ในทางกลับกันถ้ามีขาดทุนประจำปีเยอะๆ อาจทำให้จากเดิมที่มีกำไร สะสมไว้ กลายเป็น “ขาดทุนสะสม” ได้เช่นกัน
กำไรสะสมต่างจากกำไรสุทธิอย่างไร?
ความแตกต่างของทั้ง 2 คำศัพท์นี้ แบ่งออกเป็น 2 เรื่อง ได้แก่
1. ระยะเวลา
กำไรสะสม = เป็นการสะสมผลการดำเนินงานมาตั้งแต่เปิดจนถึงปัจจุบัน
กำไรสุทธิ = บอกระยะเวลาผลการดำเนินงานไม่เกิน 1 ปี ตัวอย่างเช่น งบกำไรขาดทุนสำหรับปี 2566 เราก็จะรู้ผลการดำเนินงานจากกำไรสุทธิเฉพาะปีนั้น ไม่สามารถไปเผือกปีอื่นๆ ได้ค่ะ
2. การแสดงในงบการเงิน
กำไรสะสม = แสดงในงบแสดงฐานะการเงิน ส่วนที่เรียกว่า ส่วนของผู้ถือหุ้นค่ะ
กำไรสุทธิ = แสดงในงบกำไรขาดทุน
รู้จักกำไรสะสมแล้วได้อะไร?
การรู้จักกำไรสะสมอาจจะไม่ได้ทำให้เราเป็นยอดมนุษย์ แต่ในมุมมองของเจ้าของกิจการแล้ว กำไร สะสมบอกเราได้ว่า
- ตั้งแต่ทำธุรกิจมา เราหากำไรมาได้เท่าไร
2. จะแบ่งเงินกับเพื่อนยังไง…เพราะทุกธุรกิจมีข้อแม้ของการแบ่งเงิน (จ่ายปันผล) ว่าต้องแบ่งเงินปันผลออกจากกำไร สะสมเท่านั้น
3. เลิกธุรกิจแล้ว เราได้อะไรกลับไปบ้าง….ตอนเลิกธุรกิจ นอกจากส่วนเงินลงทุนที่ลงไปแล้ว เราก็จะได้กำไร สะสมกลับไปเท่ากับสัดส่วนหุ้นที่ลงไปเช่นกัน แต่สมมติเรามีกำไรหรือขาดทุนสะสม ก็ต้องแบ่งส่วนนี้กลับบ้าน ก่อนแยกย้ายนะคะ
มีกำไรสะสม แต่จ่ายปันผลไม่ได้เป็นเพราะอะไร?
มีด้วยหรอ สะสมกำไรเยอะแต่จ่ายปันผลไม่ได้? แล้วจะทำธุรกิจไปทำไม?
มีค่ะ หลายบริษัทแม้จะมีกำไรสะสมเยอะ ดูยิ่งใหญ่ แต่ในความเป็นจริงแล้วพวกเค้าไม่สามารถจ่ายปันผลออกไปได้ เพราะสาเหตุนี้
- สภาพคล่องไม่มี – ส่วนใหญ่การจ่ายปันผลต้องใช้เงินสดจำนวนมาก ถ้ากิจการไม่มีสภาพคล่อง เงินสดไม่มี ก็จ่ายปันผลไม่ได้ไปตามระเบียบ
- ต้องกันเงินสำรอง – ตามกฎหมายกำหนดไว้ว่า ธุรกิจต้องกันเงินสำรองทุกครั้งก่อนจ่ายเงินปันผล เลยทำให้พวกเค้าไม่สามารถจ่ายเงินปันผลได้จากกำไรที่หามาแบบ 100% ค่ะ
- ต้องใช้เงินลงทุน – ถ้าสังเกตดูบริษัทที่กำลังเติบโต พวกเค้าจะไม่จ่ายเงินปันผลให้ผู้ถือหุ้นเยอะๆ ทุกปี เพราะว่าพวกเค้ายังต้องการเงินลงทุนกลับไปในธุรกิจอยู่ค่ะ และแหล่งเงินที่ต้นทุนต่ำที่สุดก็น่าจะเป็นเงินจากการดำเนินงานนี่ล่ะ
กำไรสะสมเกี่ยวข้องกับภาษีอย่างไร?
ปกติแล้ว ถ้าบริษัททำธุรกิจแล้วมีกำไร จะต้องเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลทุกปี ในอัตราสูงสุด 20%
ตัวอย่าง เช่น
บริษัท Zero to Profit มีกำไร 1 ล้านบาท เสียภาษี 20% เหลือกำไรสุทธิ 800,000 บาท จากนั้นกำไรตัวนี้จะไปรวมเป็นกำไรสะสมของบริษัท สะสมเข้าไปทุกๆ ปี
ทีนี้พอมีกำไรสะสมเยอะเข้า ทางเดียวที่เจ้าของธุรกิจจะเอาเงินส่วนนี้ออกไปได้อย่างถูกกฎหมาย ก็คือ การจ่ายปันผล
จ่ายเงินปันผล ภาษีเสียเท่าไร? กฎหมายกำหนดไว้ว่าจะต้องหัก ภาษี ณ ที่จ่าย 10% ก่อนชำระให้ผู้ถือหุ้น ซึ่งภาษีนี้เรียกว่าภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาค่ะ
แต่เงินได้จากปันผล ผู้ถือหุ้นเองก็มีสิทธิเลือกเอาไปรวมคำนวณภาษีเงินได้ส่วนบุคคลหรือไม่ก็ได้ ถ้าเลือกคำนวณรวม สุดท้ายอาจทำให้ผู้รับเงินเสียภาษีบุคคลมากหรือน้อยกว่า 10% ก็ได้ค่ะ
ทีนี้หลายคนเลยมองว่า ยิ่งบริษัทมีกำไรเยอะ จ่ายปันผลเยอะ เจ้าของธุรกิจก็ยิ่งเสียภาษีเยอะ แบบนี้ไม่แฟร์เลยจริงๆ
แล้วมีกำไรสะสมเยอะมันดีจริงไหม?
สะสมกำไรเยอะ ถ้าเกิดจากการทำธุรกิจจริงๆ ก็เป็นเรื่องดี เพราะมันหมายถึงธุรกิจมีผลประกอบการดี ส่วนของเจ้าของที่ลงทุนไปก็เยอะขึ้นด้วย
แต่ถ้ากำไรสะสมนี้ไม่ใช่กำไรสะสมจริง เพราะไม่เคยวางแผนเรื่องการเงิน เช่น
- ไม่เคยจ่ายเงินเดือนกรรมการ
- ให้บริษัทใช้บ้านเป็นสำนักงานฟรี
- ไม่เคยเก็บหลักฐานใบเสร็จรับเงินมาเบิกธุรกิจ
สุดท้ายนักบัญชีเลยทำงบการเงินออกมามีกำไรเยอะกว่าที่ควรจะเป็นซะงั้น ถ้าเป็นกรณีนี้นุชมองว่าน่าเสียดายเหมือนกันนะคะ เพราะธุรกิจมีกำไรสูงไป ผู้ถือหุ้นเองก็ได้รับปันผลเยอะ จ่ายภาษีก็เยอะขึ้น
และที่สำคัญ กำไรในงบการเงิน บอกอะไรเราไม่ได้เลย
มาถึงตรงนี้ ทุกคนน่าจะพอเข้าใจที่มาที่ไปของกำไรสะสมบ้างแล้ว การมีกำไรสะสมไม่ใช่เรื่องเสียหาย ถ้ากำไรนั้นเกิดจากการดำเนินธุรกิจจริงๆ แต่ถ้าเมื่อไรก็ตามกำไรสะสมที่มีเกิดจากการละเลยเรื่องบัญชี หรือไม่วางแผนการเงินแล้วล่ะก็ อย่าลืมเผื่อใจไว้เจ็บตอนจ่ายเงินปันผลด้วยนะคะ
ขั้นตอนจ่ายเงินปันผลทำยังไง ต้องเตรียมเอกสารอะไรบ้าง ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่: รู้จักขั้นตอนการจ่ายเงินปันผล ทำเองได้ Step-by-Step
ปรึกษาปัญหากำไรสะสมเยอะไปทำอย่างไรดี ติดต่อ Line: @zerotoprofit
ติดตาม Zero to Profit ช่องทางอื่นได้ที่
Facebook: https://facebook.com/ZerotoprofitTH/
Blockdit: https://www.blockdit.com/zerotoprofit
