จากหัวข้อที่แล้ว เราได้รู้กันแล้วว่า งบกำไรขาดทุนแบบขั้นเดียวคืออะไร ซึ่งงบรูปแบบนี้เป็นระดับอนุบาลที่เจ้าของกิจการทุกคนน่าจะเคยเจอกันอยู่แล้ว แต่แน่นอนว่าลูกเพจ Zero to Profit รู้แค่งบกำไรขาดทุนขั้นเดียวอาจไม่พอค่ะบทความในวันนี้ Zero to Profit จะพาทุกคนมาทำความเข้าใจงบกําไรขาดทุนแบบหลายขั้น คืออะไร ที่รับรองว่าเข้าใจแล้วอ่านงบแว๊บเดียว รู้เลย ธุรกิจเราดีหรือไม่
ถ้าพร้อมแล้ว มาทำความเข้าใจไปพร้อมๆ กันเลย
1. งบกําไรขาดทุนแบบหลายขั้น คืออะไร
งบกำไรขาดทุนหลายขั้น (Multiple Steps Income Statement) คือ งบที่แสดงผลการดำเนินงานของธุรกิจในช่วงเวลาหนึ่ง ในรูปแบบที่แยกประเภทรายได้ และค่าใช้จ่ายออกมาเป็นหลายขั้นตามหน้าที่ เช่น รายได้หลัก รายได้อื่น ต้นทุนขาย ค่าใช้จ่ายในการขาย ค่าใช้จ่ายในการบริหาร
ต้องบอกว่างบกำไรขาดทุนหลายขั้นนี้มีประโยชน์มากๆ สำหรับคนทำธุรกิจ เพราะงบนี้บอกได้ว่าเรามีกำไรในแต่ละขั้นตอนเป็นอย่างไร และมีขั้นไหนของธุรกิจที่ยังทำได้ไม่ดีต้องปรับปรุงค่ะ
2. งบกําไรขาดทุนหลายขั้น ตัวอย่างเป็นยังไง
เจ้าของธุรกิจอาจจะกำลังสับสนว่า ในเมื่องบกำไรขาดทุนมีมากมายหลากหลายรูปแบบ อย่างงี้เราจะสังเกตยังไงนะว่ากำลังอ่านงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นอยู่
ปกติแล้ว การแสดงรูปแบบงบกำไรขาดทุนหลายขั้น จะแยกรายได้และค่าใช้จ่ายตามหน้าที่
แล้วหน้าที่เนี่ย หมายถึงอะไร? อธิบายง่ายๆเลย เหมือนกับเราแสดงรายได้จากการขาย (ธุรกิจเราขายอะไรหลักๆ) กับต้นทุนขาย (ทำให้สินค้าพร้อมขาย) เพื่อแสดงออกมาเป็นกำไรขั้นต้น (Gross Profit) ที่บอกว่าการดำเนินงานของธุรกิจ จากรายได้หลักหักกับต้นทุนขาย มีกำไร(ขาดทุน) ตั้งต้นอย่างไรค่ะ
แล้วค่อยแสดงรายได้กับค่าใช้จ่ายอื่นๆที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการดำเนินของธุรกิจโดยตรง เพื่อแสดงออกมาเป็นกำไรก่อนดอกเบี้ยและภาษี หรือ เรียกกันย่อๆว่า EBIT
และสุดท้ายหักด้วยดอกเบี้ย และภาษี เพื่อคำนวณทั้งหมดว่า การดำเนินธุรกิจแล้วเกิดกำไรหรือขาดทุนขั้นสุดท้ายอย่างไรกันแน่
โดยสรุป ถ้าทุกคนเจองบกำไรขาดทุน ที่แสดงกำไรทั้ง 3 บรรทัดนี้ครบ แปลว่า งบนี้เป็นงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นที่เราตามหากันจนเจอนั่นเอง
3. งบกำไรขาดทุนหลายขั้นต่างกับงบกำไรขาดทุนขั้นเดียวยังไง ?
ทั้ง 2 รูปแบบมีความแตกต่างตรงที่การจัดหมวดหมู่รายได้และค่าใช้จ่าย โดยรูปแบบงบกำไรขาดทุนขั้นเดียว เป็นการแสดงรายได้ทั้งหมดกับค่าใช้จ่ายทั้งหมด แล้วแสดงออกมาเป็นตัวเลขกำไรก่อนดอกเบี้ยและภาษี
ไม่แน่ใจว่าทุกคนลืมรูปแบบงบกำไรขาดทุนขั้นเดียวกันหรือยัง ถ้าลืมกันแล้ว เรามาทบทวนกันอีกทีค่ะ
งบกำไรขาดทุนแบบขั้นตอนเดียว
รูปแบบงบกำไรขาดทุนแบบขั้นเดียวจะเห็นว่าไม่มีการแสดง กำไรขั้นต้น (Gross Profit) จะแสดงเป็นกำไรก่อนดอกเบี้ยและภาษี (EBIT) ทีเดียวเลย
แต่ถ้า งบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้น ไม่ได้แสดงรายได้ทั้งหมดกับค่าใช้จ่ายทั้งหมดทีเดียวเหมือนกับงบกำไรขาดทุนขั้นเดียว แต่เป็นการแสดงรายได้จากการขายเทียบกับต้นทุนขายของธุรกิจ เพื่อบอกว่าบริษัทมีกำไรขั้นต้นเท่าไหร่ แล้วค่อยเอารายได้อื่นกับค่าใช้จ่ายอื่นมาบวกลบกัน เพื่อแสดงออกมาเป็นกำไรก่อนดอกเบี้ยจ่ายและภาษีเงินได้
เราลองมาดูตัวอย่างของงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นให้เข้าใจกันมากขึ้นดีกว่าค่ะ
จะเห็นได้ว่าในการแสดงงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นจะแสดงการเทียบรายการรายได้และค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกัน เพื่อแสดงกำไรออกมาทีละ Step ซึ่งต่างจากงบกำไรขาดทุนแบบขั้นเดียว
ดังนั้น พอเห็นทั้ง 2 รูปแบบทุกคนน่าจะเห็นความแตกต่างกันมากขึ้น แล้วทุกคนเกิดคำถามกันไหมคะ ว่าทำไมไม่ค่อยนิยมทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นกัน เราลองมาดูเหตุผลในข้อหัวถัดไปกันค่ะ
4. ทำไมนักบัญชีไม่นิยมทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้น
เหตุผลหลักๆเลย งบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นค่อนข้างใช้เวลาในการจัดทำมากกว่างบกำไรขาดทุนแบบขั้นเดียว (แค่เวลาจะปิดงบให้ทันก็ไม่ค่อยมีเวลากันแล้ว) เนื่องจากตัวงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นมีความซับซ้อนกว่า (บางทีชีวิตเราก็ต้องการอะไรง่ายๆบ้าง 555) เพราะต้องแบ่งหมวดหมู่รายได้และค่าใช้จ่ายตามหน้าที่ อย่างการแบ่งรายได้จากการขาย ต้นทุนขาย รวมถึงค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับต้นทุนขาย ทุกๆอย่างที่ทำให้สินค้าตัวนั้นพร้อมใช้งาน ก็ถือว่ารวมในต้นทุนขายด้วยนะคะ แค่นึกภาพรู้สึกว่าซับซ้อนกว่าใช่ไหมล่ะคะ
แต่ต้องบอกก่อนว่างบกำไรขาดทุนหลายขั้นไม่ได้มีแค่ข้อเสีย ก็มีข้อดีเหมือนกัน เราลองมาฟังข้อดีของตัวงบกำไรขาดทุนหลายขั้นกันค่ะว่าจะมีข้อดียังไงบ้าง
5. ทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นแล้วดียังไง
ข้อดีของการทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้น คือ เราได้รู้ว่าธุรกิจมีกำไร(ขาดทุน)จากการดำเนินงานหลักเป็นยังไง ซึ่งค่อนข้างเหมาะกับบริษัทหรือสายธุรกิจที่อยากเห็นตัวเลขจากการเปรียบเทียบรายได้หลักกับต้นทุนขายของธุรกิจจริงๆค่ะ
รวมถึงการทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นเหมาะกับคนที่เน้นสายวิเคราะห์ตัวเลข อย่างตัวเลขจากผลการดำเนินงาน เนื่องจากสามารถเห็นตัวเลขที่คำนวณเป็นกำไรแต่ละStepออกมาได้เลย อย่างตัวรูปแบบงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นนี้ แสดงทั้งกำไรขั้นต้นกับกำไรก่อนดอกเบี้ยและภาษีในการรายงานรูปแบบนี้เลย ซึ่งถ้าคนเน้นการวิเคราะห์งบ สามารถนำตัวเลขจากงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้นนี้มาคำนวณอัตราส่วนทางการเงินและวิเคราะห์ผลการดำเนินงานของบริษัทนั้นได้เลย
6. บทสรุป
บทความในวันนี้ทุกคนน่าจะได้ความรู้ในหลักการสังเกตรูปแบบการจัดทำงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้น รวมถึงข้อดี-ข้อเสียของงบกำไรขาดทุนแบบหลายขั้น ถ้าอยากลองดูงบกำไรขาดทุนจริงๆ ลองขอนักบัญชีส่งงบรายเดือนให้ หรือว่าลองดาวน์โหลดงบตัวเองจากระบบ E-Service เว็บไซด์กรมพัฒนาธุรกิจการค้า เพื่อหัดอ่านประลองความรู้ได้เลยนะคะ
ทำบัญชี มีงบการเงินทุกเดือน วิเคราะห์ธุรกิจตัวเองได้ดียิ่งขึ้น ติดต่อ Line: @zerotoprofit
ติดตาม Zero to Profit ได้ที่
Facebook: https://facebook.com/ZerotoprofitTH/
Blockdit: https://www.blockdit.com/zerotoprofit
