เงินปันผล คืออะไร ต้องจ่ายหรือไม่ ก่อนจ่ายต้องรู้อะไรบ้าง

ทำธุรกิจมาแล้วหลายปี ผลประกอบการก็เหมือนจะดี แต่ทำไมไม่เคยได้เงินตอบแทนเลย เหตุผลที่เจ้าของธุรกิจไม่เคยได้เงินตอบแทน ส่วนหนึ่งก็อาจจะเป็นเพราะ เราไม่เคยจ่ายเงินปันผลให้ตัวเองเลยน่ะสิ

เอ.. แล้วเงินปันผล คืออะไร บริษัทจำเป็นต้องจ่ายหรือไม่ และก่อนจ่ายเราต้องรู้อะไรบ้าง วันนี้ Zero to Profit จะชวนทุกคนมาทำความเข้าใจไปพร้อมๆ กัน

เงินปันผล คืออะไร?

เงินปันผล คือ การปันผลกำไรให้กับผู้ถือหุ้น

ยกตัวอย่างง่ายๆ ว่า ตอนเปิดบริษัท เราและเพื่อนที่เป็นได้เอาเงินส่วนตัวไปลงทุนในหุ้นของบริษัทเพื่อเป็นเงินตั้งต้นไว้  

พอเวลาผ่านไปพอธุรกิจมีกำไร ธุรกิจก็ปันผลกำไรให้เราเป็นเงินตอบแทนในรูปแบบที่เรียกว่า เงินปันผลตามสัดส่วนที่เราและเพื่อนๆ ลงทุนไว้ในบริษัทไงล่ะ

บริษัทจำเป็นต้องจ่ายเงินปันผลหรือไม่?

ไม่ได้มีกฎหมายบังคับว่าบริษัทจะต้องจ่ายเงินปันผลออกไปให้ผู้ถือหุ้น แต่ตัวผู้ถือหุ้นเอง ในฐานะนักลงทุน ก็น่าจะอยากได้ผลตอบแทนจากธุรกิจแน่นอนค่ะ

ดังนั้น บางบริษัทจึงตั้งนโยบายว่า จะจ่ายเงินปันผลไม่น้อยกว่า x บาท/หุ้น หรือ ไม่ต่ำกว่ากี่เปอร์เซนต์จากกำไรสะสมที่หามาได้ เพื่อให้ผู้ถือหุ้นสบายใจว่าเงินที่ลงทุนไป อย่างน้อยในแต่ละปีก็น่าจะมีปันผลกลับมาค่ะ

ในทางกลับกัน ถ้าเป็นบริษัทเจ้าของคนเดียว ก็อาจจะไม่ซีเรียสว่าต้องจ่ายเงินปันผลเท่านั้นเท่านั้น หรือบ่อยขนาดไหน แต่อยากจะชวนเพื่อนๆ คิดในมุมการเงินส่วนบุคคลค่ะ ถ้าเราทำธุรกิจแล้วไม่ได้เงินตอบแทนเลย ก็น่าจะลำบากเหมือนกันนะ ดังนั้น การจ่ายเงินปันผลก็ควรจะมีเพื่อเป็นการ “นำเงินออก” จากบริษัทมาให้ “บุคคล” ใช้บ้างไงล่ะ

ก่อนจ่ายปันผลต้องรู้อะไรบ้าง?

ก่อนจะจ่ายเงินปันผลเจ้าของธุรกิจจะต้องเช็คข้อมูลอะไรบ้าง เราขอสรุปมาให้ 3 ข้อ ตามนี้

1.ต้องมีกำไรสะสม

ข้อแรก ถ้าอยากจ่ายเงินปันผล จะต้องมี “กำไรสะสม” เป็นตัวตั้งต้นเสียก่อน

คำว่ากำไรสะสมในที่นี้ หมายถึง กำไรที่สะสมมาตั้งแต่เปิดกิจการ ว่าทำธุรกิจมาแล้วมีส่วนที่เกินจากทุนมามากน้อยขนาดไหน

ยกตัวอย่างเช่น

ปีที่ 1 ขาดทุน 2 ล้าน

ปีที่ 2 กำไร 1 ล้าน

กำไรสะสม ณ ปลายปีที่ 2 จะเท่ากับ = -2 ล้าน + 1 ล้าน = -1 ล้าน (ขาดทุนสะสม)

ถ้าติดลบแบบนี้เราจะเรียกว่า ขาดทุนสะสม และแม้ว่าปีที่ 2 จะมีกำไร 1 ล้านบาทก็ตาม ธุรกิจก็ยังไม่สามารถจ่ายเงินปันผลออกไปได้จนกว่า จะเคลียร์รายการขาดทุนสะสมให้หมดก่อน

ปีที่ 3 มีกำไรเพิ่มมา 2 ล้าน

กำไรสะสม ณ ปลายปีที่ 3 จะเท่ากับ = -2 ล้าน + 1 ล้าน + 2 ล้าน = 1 ล้านบาท

ปลายปีที่ 3 ธุรกิจจะสามารถจ่ายเงินปันผลได้สบายๆ เพราะมียอดกำไรสะสมเกิดขึ้นแล้ว

ถ้าเป็นลักษณะนี้จะเรียกว่าเราเข้าเกณฑ์ข้อแรกเรียบร้อยแล้วนะคะ

2.มีเงินสำรอง

แม้จะมีกำไรสะสมมากมาย แต่ไม่ใช่ว่าจะจ่ายเงินปันผลออกจากกำไรสะสมได้ทั้งหมด 100% นะ เพราะว่ากิจการต้องกันเงินสำรองส่วนนี้เอาไว้ด้วยตามที่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กำหนดไว้ว่า…

“ทุกคราวที่บริษัทแจกเงินปันผล บริษัทต้องจัดสรรเงินไว้เป็นทุนสำรองอย่างน้อยหนึ่งในยี่สิบส่วน (5%) ของจำนวนผลกำไรซึ่งบริษัททำมาหาได้จากกิจการของบริษัท จนกว่าทุนสำรองนั้นจะมีจำนวนถึงหนึ่งในสิบ (10%) ของจำนวนทุนของบริษัทหรือมากกว่านั้น แล้วแต่จะได้ตกลงกำหนดไว้ในข้อบังคับของบริษัท”

ตัวอย่างง่ายๆ เช่น

กำไรที่จะจ่ายเงินปันผล 1 ล้านบาท

ทุนจดทะเบียน 2 ล้านบาท

ปีนี้ถ้าจ่ายเงินปันผลจะต้องจัดสรรเป็นเงินสำรอง = 5%x1 ล้าน = 50,000 บาท และทำแบบนี้ไปเรื่อยๆทุกปีจนกว่ายอดเงินสำรองตามกฎหมายจะถึง 10% ของทุนจดทะเบียน 2 ล้านบาท = 200,000 บาท

หลายคนเข้าใจผิดว่าเงินสำรองนี้ จะเป็นเงินส่วนที่เสียไปโดยไม่ใช่ประโยชน์ แต่จริงๆ แล้วมันเป็นเงินของธุรกิจไม่ได้หายไปไหน เพียงแค่สำรองไว้เผื่อจำเป็นต้องใช้เท่านั้นเอง

3.เช็กเงินสด

ข้อนี้สำคัญมากเลยก่อนจะจ่ายเงินปันผล เพราะแม้ว่าเราจะมียอดกำไรสะสมเยอะ จ่ายเงินปันผลได้เยอะก็จริง แต่ในธุรกิจเองแล้วก็ยังต้องมีเงินสดให้เพียงพอที่จะใช้จ่ายด้วยเช่นกัน

ตัวอย่างเงินสดที่ต้องกันไว้ในธุรกิจอย่างเพียงพอ เช่น

• จ่ายหนี้ในอนาคต

• จ่ายค่าใช้จ่ายประจำเดือน

• จ่ายค่าเพื่อลงทุนในโรงงาน

รายจ่ายทั้งหมดนี้ควรต้องหักออกจากยอดเงินสดคงเหลือทั้งหมดก่อนที่เราจะเริ่มต้นจ่ายเงินปันผล

เพราะบางครั้งธุรกิจเราอาจไม่ได้มีเงินถุงเงินถังเพียงพอ เพื่อคืนกำไรให้กับผู้ถือหุ้นได้มากมาย

ถ้ายังอยู่ในช่วงตั้งตัว เริ่มต้นธุรกิจ การคิดให้รอบก่อนจ่ายปันผลก็เป็นเรื่องที่จำเป็นมากๆ

สุดท้ายแล้ว การตัดสินใจว่าปีนี้จะจ่ายเงินปันผลเท่าไร คงไม่ใช่เพียงแค่การดูกำไรประจำปีเท่านั้น เพราะยังมีอีก 3 เรื่องที่ต้องสนใจ และใส่ใจไม่แพ้กันก่อนจ่ายเงินปันผลออกไปค่ะ

และสำหรับใครที่อยากจ่ายเงินปันผลเต็มแก่แล้ว ลองศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับขั้นตอนการจ่ายเงินปันผลได้ที่นี่: รู้จักขั้นตอนการจ่ายเงินปันผล ทำเองได้ Step-by-Step แถมด้วยภาษีที่ควรรู้เกี่ยวกับเงินปันผลที่นี่เลย: จ่ายปันผล ภาษีเสียเท่าไร: เรื่องต้องรู้ของบริษัทกำไรสะสมเยอะ

มีกำไรสะสมเยอะ อยากจ่ายปันผลแต่ไม่รู้เริ่มต้นอย่างไร ติดต่อ

Line: @zerotoprofit หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y

ติดตาม Zero to Profit ช่องทางอื่นได้ที่

Facebook: https://facebook.com/ZerotoprofitTH/

Blockdit: https://www.blockdit.com/zerotoprofit