ขายของแล้วได้กำไรกี่เปอร์เซนต์ เราคำนวณกันอย่างไร
ในบางครั้งเจ้าของธุรกิจคิด % กำไร และตั้งราคาขายไม่รอบคอบ สุดท้ายขาดทุนโดยไม่รู้ตัว
ถ้าไม่อยากขาดทุนตั้งแต่เริ่ม ลองมาหัดคิด % กำไรไปพร้อมๆ กับ Zero to Profit กัน
การคำนวณเปอร์เซนต์กำไรทำได้ 2 วิธี ซึ่งวิธีที่แตกต่าง นำไปสู่ผลลัพธ์ที่แตกต่าง คือ วิธีคิดกำไรจากต้นทุน และ วิธีคิดกำไรจากยอดขาย
เราลองมาทำความรู้จักวิธีคิดกำไรทั้ง 2 แบบกัน
1. คิดกำไรจากต้นทุน
วิธีคิดกำไรจากราคาทุน คือ การตั้งต้นจากราคาทุนสินค้า แล้วคำนวณว่ากิจการมีกำไรเท่าไรจากต้นทุนที่มี
อันดับแรกเราต้องรู้ต้นทุนของสินค้าก่อน แล้วคูณด้วย % ที่ต้องการ จากนั้นจะได้ราคาขาย ตามสูตรนี้
กำไรจากราคาทุน = % * ราคาต้นทุน
ยกตัวอย่างเช่น เราทำธุรกิจร้านอาหาร ต้นทุนอาหารเมนูข้าวกระเพราไข่ออนเซ็นต่อจาน 30 บาท และถ้าเรามีดำริว่าอยากมีกำไรประมาณ 30% จากต้นทุน จึงใช้สูตรนี้คำนวณเข้าไปจะได้
กำไรจากราคาทุน = 30% * 30 = 9 บาท
และราคาขาย = 30+9 = 39 บาท
ถ้าใครกำไรและราคาขายจากวิธี mark-up จากต้นทุนแบบนี้ อยากให้ลองทบทวนกันดูดีๆ ก่อน เพราะว่าวิธีคิดกำไรจากต้นทุน ทำให้เราได้กำไรที่เราต้องการก็จริง แต่วิธีโฟกัสที่ต้นทุนเท่านั้น ไม่ได้เปิดโอกาสให้เรามองไปถึงค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่เกิดขึ้นอย่างเช่น ค่าการตลาด ค่าเช่าร้าน ค่าจ้างพนักงานเลย นั่นแปลว่า การคำนวณเปอร์เซ็นต์กำไรด้วยวิธีนี้อาจจะทำให้เจ้าของกิจการติดกับดักตั้งราคาขายต่ำไปจนทำให้ขาดทุนไม่รู้ตัว
เดี๋ยวเราลองมาดูวิธีที่สองกันว่าการคำนวณ % กำไรแบบที่สองจะช่วยให้ชีวิตเราดีขึ้นไหม
2. คิดกำไรจากยอดขาย
วิธีคิดกำไรจากยอดขาย คือ การตั้งต้นจากยอดขายสินค้า แล้วคำนวณว่ากิจการอยากมีกำไรจากยอดขายเป็นเท่าไร ตามสูตรนี้
กำไรจากยอดขาย = % * ยอดขาย
ยกตัวอย่างเช่น ธุรกิจร้านอาหารเช่นเดิม เมนูข้าวกระเพราไข่ออนเซ็น ในตลาดทั่วไปตั้งราคาที่จานละ 60 บาท ถ้าสมมติยึดราคาขายตามราคาตลาด และกำหนดว่าอยากได้กำไรสัก 30% จากยอดขาย
กำไรจากยอดขาย = 30% * 60 = 18 บาท
สังเกตไหมว่า แม้จะเป็นเลข 30% เหมือนกัน แต่พอคำนวณเป็นเงินแล้ว มูลค่าแตกต่างกัน
และถ้าลองวิเคราะห์เปรียบเทียบกันระหว่าง 2 วิธีตามตารางนี้
เราจะพบว่า ถ้าคิดกำไรจากต้นทุน ราคาขายจะถูก mark-up ขึ้นไป 30% แบบไม่สนใจประเด็นอื่นๆ เลย สุดท้ายได้กำไร 9 บาท โดยที่ 9 บาทนี้ ถ้าหักลบกลบกับค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่ไม่ใช่ต้นทุนอาหารโดยตรง สุดท้ายอาจไม่มีกำไรเหลือเลย
แต่ถ้าคิดกำไรจากราคาขาย (ที่อ้างอิงจากตลาด) จะพบว่ากำไรพอใจ 30% จากราคาขาย 60 บาท คิดเป็นเงินได้ 18 บาท แถมยังมีพื้นที่ว่างให้ต้นทุนขายอยู่ 42 บาท ที่ต้องไปจัดสรรกันเองต่อ จากตัวอย่างนี้ เราอาจจะแบ่งเป็นค่าต้นทุนอาหาร 30 บาท และต้นทุนค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น ค่าเช่า ค่าแรง ในร้านอีก 12 บาท (เฉลี่ยต่อจาน)
และถ้าลองคิดเล่นๆ ต่อจากนี้ว่าถ้ายังดึงดันตั้งราคาที่ 39 บาท กิจการจะมีกำไรจากยอดขายจริงๆ เท่าไรกันแน่ เราก็จะพบว่ากำไรจริงๆ มีแค่ 9/39 = 23% เท่านั้น ซึ่งใน 23% นี้จะต้องไปหักลบค่าใช้จ่ายอื่นๆ อีกมากมาย และสุดท้าย % กำไรที่เหลืออาจน้อยกว่าที่เราคาดหวังไว้
ถ้าเปรียบเทียบกันดีๆ แล้ว วิธีคำนวณ % กำไรจากยอดขายจึงเป็นวิธีที่ปลอดภัยมากกว่า
เพราะวิธีนี้ทำให้เรามีหลักยึดที่ว่า ถ้ายอดขายเท่ากับ 100% แล้วต้นทุนและค่าใช้จ่ายอื่นๆ เราควรควบคุมให้ผลรวมอยู่ต่ำกว่า 100% เสมอ
สุดท้ายนี้ เราคงเข้าใจแล้วว่า กำไร ต้นทุน ยอดขาย สำคัญกับธุรกิจแค่ไหน
และควรเริ่มคิดกำไรอย่างไร จึงจะปลอดภัย และสบายใจในการทำธุรกิจที่สุด
ปรึกษาปัญหาบัญชีธุรกิจ หาโปรแกรมบัญชีที่ใช่สำหรับธุรกิจคุณ ติดต่อ
Line: @zerotoprofit หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y
ติดตาม Zero to Profit ช่องทางอื่นได้ที่
Facebook: https://facebook.com/ZerotoprofitTH/
Blockdit: https://www.blockdit.com/zerotoprofit